مداخله بانک مرکزی نرخ ارز را کاهش داد

به گزارش راهبرد معاصر؛ بانک مرکزی پس از معرفی اوراق گواهی سکه در هفته گذشته، دیروز نیز از ابزار جدید خود با عنوان اوراق گواهی ارزی رونمایی کرد. در واقع بانک مرکزی با مداخله حساب شده توانست بخش گسترده‌ای از هیجان موجود در بازار را از طرق مختلف مثل «راه‌اندازی سامانه برخط بازار متشکل معاملات ارز»، «عرضه ارز در شبکه بانکی»، «عرضه اوراق سکه» و «رصد مالیاتی و یارانه‌ای خریداران ارز» کاهش داده و سبب برچیده شدن صف خریداران دلار شود.

در این خصوص، بهزاد لامعی، معاون اداره صادرات بانک مرکزی، در ‌‌یک گفت‌وگوی تلویزیونی به تشریح وضعیت بازار ارز کشور پرداخت و گفت: در کشور دو بازار رسمی و غیررسمی داریم که سهم بازار غیررسمی نامشخص و درعین‌حال غیرشفاف است، از سوی دیگر بازار رسمی شفاف، بزرگ و محلی برای تامین نیازهای کشور است که متأسفانه توجه بیشتر رسانه‌ها به بازار غیررسمی بوده که عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان متفاوتی دارد و در آن خرید و فروش ارز تابع ریسک است.

وی افزود: در روزهای اخیر شاهد بودیم که هیجانات جامعه، جابه‌جایی منابع بین بازارهای موازی، عوامل روانی و افزایش قابل‌توجه خبرهای منفی باعث افزایش تقاضا و شکل‌گیری روند صعودی در بازار غیررسمی ارز شد.

کاهش صف‌ خرید دلار با اقدامات بانک مرکزی

این مقام مسئول در ادامه سخنان خود به اقدامات بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز پرداخت و گفت: بانک مرکزی با آگاهی نسبت به تقاضای ایجاد شده، میزان عرضه ارز در سامانه نیما را افزایش داد، به‌گونه‌ای که در حدود بیست روز اخیر، به طور متوسط روزانه دوبرابر میزان تقاضا، در سامانه نیما ارز عرضه شده است که میانگین متوسط وزنی حواله‌های سامانه‌های نیما بین 27 هزار و 500 تا 27 هزار و 600 تومان بوده است.

وی کنترل صفوف مقابل صرافی‌ها را دیگر اقدام اثربخش بانک مرکزی برای مدیریت بازار دانست و گفت: ابتدا به دلیل سهولت، سامانه برخط بازار متشکل معاملات ارز شکل گرفت تا مردم به‌راحتی نوبت خود را دریافت کرده و در زمان مشخص به صرافی‌ها مراجعه کنند.

معاون اداره صادرات بانک مرکزی افزود: عرضه ارز در 40 شعبه شبکه بانکی، از دیگر اقدامات بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز است و مقرر است درآینده نزدیک، سپرده‌گذاری ارزی نزد بانک‌ها نیز نهایی شود.

تلاش رسانه‌ای مستمر دلالان ارز برای ایجاد التهاب در بازاریکی از روش‌‌های که دلالان ارز برای دامن زدن به التهابات بازار انجام می‌دهند، تولید و انتشار روزانه هزاران مطلب در خصوص موضوع ارز در شبکه‌های اجتماعی است.

اخیراً نیز موضوعی جالب توجه در برخی از این شبکه‌ها رواج یافته است که بیان می‌کند قیمت دلار متناسب با رقم اختلاف نرخ تورم میان تورم حاکم بر اقتصاد امریکا و ایران (درآمد ریالی هزینه دلاری) رشد خواهد کرد که مورد تایید کارشناسان نیست.

تعدیل نرخ ارز با تورم، مبنای علمی ندارد

در این زمینه،‌ حسین محمودی کارشناس اقتصادی، با بیان اینکه نظریه‌های تعیین نرخ ارز با نظریه تبیین رفتار نرخ ارز متفاوت هستند، تصریح کرد: اصولاً این نظریه که اگر دو کشور فاصله نرخ تورم معنادار داشتند، باید نرخ ارز متناسب با اختلاف تورم بین آنها جهش کند، به هیچ وجه علمی نیست و نتیجه‌گیری غلط برخی رسانه‌ها برای دامن زدن به انتظارات جهت افزایش قیمت دلار به شمار می‌آید.

این موضوع به این معناست که ما ادعا کنیم چون نرخ تورم در امریکا 8 درصد و در ایران 40 درصد است، پس نرخ ارز در ایران متناسب با این اختلاف نرخ تورم تعدیل خواهد شد! که قطعا اعتبار علمی ندارد. وی در تشریح این موضوع استدلال کرد: نکته اول اینکه از مجموع 9 نظریه علمی درج شده در کتب مرجع، فقط یک نظریه بیان می‌کند که چنانچه نرخ ارزی افزایش پیدا کرد، «ممکن» است افزایش نرخ ارز متاثر از تفاوت نرخ تورم دو کشور باشد، اما در همین نظریه هم تاکید شده «ممکن است» نه اینکه قطعا این اتفاق می‌افتد.

محمودی افزود: نکته دوم هم این است که برای این نظریه هم دست کم 6 پیش‌شرط تعیین شده است که «لزوم وجود جریان ازاد سرمایه»، «نداشتن کالای تجارت ناپذیر» و یا «وجود اشتغال کامل» از جمله این پیش‌شرط‌‌هاست. از آنجا که هیچ یک از این پیش‌شرط‌ها در مورد روابط اقتصادی میان ایران و امریکا برای تبیین رفتار ارز وجود ندارد، پس این مدعا نیز نمی‌تواند اعتبار علمی داشته باشد، ضمن اینکه عنصر تحریم در این تحلیل نایده گرفته شده است.

عرضه اوراق ارزی، ابزار جدید بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز

 کاهش محسوس و قابل‌توجه صف‌های خریدبررسی‌های میدانی از صرافی‌‌ها نشان می‌دهد که اقدامات بانک مرکزی و هشدارهای مالیاتی و یارانه‌ای به عموم مردم برای کاهش فعالیت دلالان ارزی، صف‌های خرید در مقابل صرافی‌ها را که از اوایل هفته شکل گرفته بود، بسیار کاهش داده است.جالب‌تراینکه حتی معامله‌گران پشت‌صحنه نیز ریسک خرید دلار سهمیه‌ای را به جان نمی‌خرند و همین امر سبب شده است شاهد کاهش ارزش دلار در بازار باشیم.

طبق اعلام بانک مرکزی، اشخاص حقیقی بالای 18 سال از روز شنبه مورخ 28 آبان‌ماه، می‌توانند با مراجعه به شعب ارزی بانک ملی نسبت به خرید اوراق ارزی اقدام کنند. عده‌ای از معامله‌گران مدعی بودند عقبگرد نرخ دلار در بازار شبانه ممکن است ناشی از هراس بازیگران ارزی از تصمیمات جدید نهاد سیاستگذار باشد. بر اساس اعلام رئیس‌کل بانک مرکزی، این ابزار برای افرادی که نگران نوسان در بازار ارز هستند و به این دلیل خرید ارز انجام می‌دهند، طراحی شده و به نوعی می‌تواند نگرانی کسانی که به دلیل حفظ ارزش ریال خود به بازار ارز مراجعه می کنند را مرتفع سازد.

طبق نظر کارشناسان اقتصادی نیز در شرایطی که بخشی از تقاضاهای موجود در بازار ارز از نوع تقاضای احتیاطی است و نیاز واقعی برای واردات محسوب نمی‌شود، استفاده از این ابزار جدید می‌تواند جایگزینی برای رجوع به بازار ارز باشد و از انجا که دردسرهای تامین ارز از صرافی‌ها و دلالان اعم از حضور در صف‌ها، نگرانی بابت تقلبی بودن ارز دریافتی، کسر مالیات، حذف یارانه و سایر موارد ندارد، می‌تواند برای بخش زیادی از متقاضیان جذاب باشد./ تسنیم